UWV wil in zijn dienstverlening meer rekening houden met het doenvermogen van mensen. Dat wil zeggen: het vermogen om een plan te maken, in actie te komen en vol te houden, en om te gaan met emoties en tegenslag. UWV heeft eerder een doenvermogentoets ontwikkeld die in 2022 in gebruik is genomen. Daarmee kan UWV nagaan in welk mate nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving een beroep doet op het doenvermogen van cliënten en of het aannemelijk is dat cliënten echt kunnen doen wat nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving van hen vraagt. Ook kan daaruit worden afgeleid welke aanpassingen mogelijk geconstateerde knelpunten kunnen wegnemen.
Nieuw is de doenlijkheidsanalyse, een gestructureerde methode om te bepalen hoeveel doenvermogen een uitvoeringsproces van cliënten vraagt. Cliënten kunnen vastlopen in processen omdat het proces te veel doenvermogen van ze vraagt. Bovendien moeten mensen vaak bij UWV aankloppen terwijl ze te maken hebben met stressvolle omstandigheden, zoals baanverlies of ziekte. Juist in deze periodes hebben mensen behoefte aan eenvoudige, duidelijke en makkelijk te doorlopen processen. Eerder is in UWV Kennisverslag (UKV) 2024-8 onderzocht hoe ‘doenlijk’ het UWV-invorderproces is voor cliënten. In dít kennisverslag gaan we dieper in op de door onze gedragswetenschappers ontwikkelde methode die we daarvoor gebruiken.
Enkele belangrijke inzichten over de doenlijkheidsanalyse:
- Doenlijke processen zorgen ervoor dat cliënten zo snel en makkelijk mogelijk krijgen waar ze recht op hebben en dat ze zich – met zo min mogelijk stress - kunnen houden aan de plichten die bij de uitkering horen en meer grip op hun leven ervaren.
- De doenlijkheidsanalyse is een methode die helpt bij het inschatten in hoeverre het doenlijk is voor cliënten om door een specifiek uitvoeringsproces te gaan.
- De doenlijkheidsanalyse bestaat uit 6 categorieën met 24 factoren die invloed hebben op hoeveel doenvermogen een proces vraagt. Op basis van een gedetailleerde gedragsreis kunnen alle 24 factoren worden beoordeeld aan de hand van een stoplichtmodel. Dit gebeurt doorgaans door een (of meerdere) gedragswetenschapper(s).
- De toegevoegde waarde van deze methode zit in de gedetailleerde inzichten die worden verkregen in zowel de positieve als negatieve punten in het proces. Hierdoor kunnen gerichte interventies worden ontwikkeld die inspelen op het gewenste gedrag.
De doenlijkheidsanalyse is ontwikkeld voor UWV, maar ook andere organisaties kunnen de ontwikkelde methode gebruiken om de doenlijkheid van hun eigen processen mee te bepalen. We stellen het template van de doenlijkheidsanalyse hiervoor graag beschikbaar.