In de huidige wet- en regelgeving zitten knelpunten die UWV in de weg staan om mensen goed te kunnen helpen. Deze knelpunten heeft UWV samengevoegd in de jaarlijkse knelpuntenbrief die op 4 juni, de Avond van de Publieke Dienstverlening is uitgereikt aan de Tweede Kamer. Demissionair minister Carola Schouten en vice-president van de Raad van State Thom de Graaf waren de sprekers op deze avond. Kamerleden, beleidsmakers en andere betrokkenen gingen vervolgens in gesprek over de uitdagingen in de publieke dienstverlening, bijvoorbeeld op het gebied van bestaanszekerheid.

In de knelpuntenbrief 2024 doet UWV concrete voorstellen op het gebied van bestaanszekerheid, arbeidsongeschiktheid en gegevensdeling, voor zowel de korte als lange termijn:

Een oplossingsrichting om bestaanszekerheid te vergroten en te voorkomen dat cliënten onnodig onder het bestaansminimum leven, is het overbodig maken van de Toeslagenwet. UWV stelt voor om de uitkeringen in de toekomst op te hogen tot het sociaal minimum onafhankelijk van het gezinsinkomen. Dat betekent dat voor iedereen hetzelfde sociaal minimum geldt, ongeacht bijvoorbeeld of iemand al dan niet een partner heeft met een inkomen. UWV stelt dus voor om bij de verschillende uitkeringen direct al het sociaal minimum uit te betalen. Om te beginnen bij de Wajong, de arbeidsongeschiktheidsregeling voor jonggehandicapten, waar 68% van de cliënten, die mogelijk wel recht hebben op een toeslag van UWV, daar geen gebruik van maken.

Een ander groot knelpunt voor mensen en UWV zijn de verschillende verlofregelingen. UWV voert momenteel zes verschillende complexe verlofregelingen uit rondom de zorg voor kinderen. UWV steunt de scenario’s voor een sterk vereenvoudigd verlofstelsel, waarbij de verlofregelingen voor de zorg voor kinderen (zoveel mogelijk) worden samengevoegd. Dit betekent een wijziging van de Wazo (Wet Arbeid en Zorg).

Daarnaast vraagt UWV aandacht voor knelpunten op het gebied van gegevensdeling. Soms kunnen of mogen gegevens simpelweg niet gedeeld worden. Hierdoor krijgen burgers en bedrijven nog steeds te maken met verschillende overheidsdiensten, terwijl we juist toe willen naar het ervaren van één overheid. Bijvoorbeeld bij het voorkomen of het oplossen van schulden of het overdragen van cliënten naar andere overheidsinstanties.

Nathalie van Berkel: "Naast de knelpunten die op de korte en middellange termijn opgelost kunnen worden, moet er ook naar het hele systeem van wet- en regelgeving gekeken worden, want het is te complex geworden. Een voorbeeld daarvan is het huidige arbeidsongeschiktheidsstelsel. Het is noodzakelijk dat wetgeving eenvoudiger wordt, met minder uitzonderingen en meer ruimte voor professionals om volgens de bedoeling van de wet te handelen. Het bieden van dienstverlening met meer menselijke maat is daarnaast essentieel voor het herstel van het vertrouwen in de overheid."

Op woensdag 5 juni vindt in Den Haag de Dag van de Publieke Dienstverlening plaats, met dit jaar als thema 'Het praten voorbij'. Een brede groep vertegenwoordigers uit politiek, beleid, uitvoering en het bedrijfsleven gaat met elkaar in gesprek over wat er bereikt is in het verbeteren van de publieke dienstverlening en waar juist nog stappen gezet moeten worden. UWV geeft een workshop over wat dienstverlening met de menselijke maat precies inhoudt en hoe je achterhaalt of cliënten de menselijke maat ook daadwerkelijk ervaren. Daarnaast geeft UWV een workshop over de aanpak van ondersteuning van cliënten bij geldzorgen. UWV heeft het Team Geldzorgen in het leven geroepen, een team speciaal ingericht voor cliënten met geldzorgen, dat helpt orde op zaken te brengen en indien nodig doorverwijst naar de juiste hulporganisaties.